Şaft, bir binanın katları arasında düşey olarak uzanan, genellikle dikdörtgen veya kare şeklinde bir boşluktur.
Peki ne işe yarar bu şaft? Düşünsenize, çok katlı bir bina yapıyorsunuz. Bu binanın her katında elektrik kabloları, su boruları, havalandırma kanalları, asansör boşlukları olacak. İşte tüm bu sistemleri bir arada ve düzenli bir şekilde binanın bir ucundan diğer ucuna taşımak için şaftları kullanıyoruz. Yani şaft, binanın can damarı gibi bir şey.
Mimari projede şaftı nasıl gösteriyoruz? Genelde plan çizimlerinde şaftı, içi boş bir dikdörtgen veya kare olarak çizeriz. Kesitlerde ise şaftın tüm katlarda devam ettiğini göstermek önemli. Şaftın içinden geçen sistemleri de (borular, kablolar vs.) detaylı çizimlerde gösteriyoruz.
Şaftın boyutları önemli. Çünkü içinden geçecek sistemlere göre boyutlandırılması gerekiyor. Küçük bir apartman için 60x60 cm yeterli olabilirken, büyük bir ofis binasında metrelerce genişlikte şaftlar gerekebilir.
Bir de şunu unutmayın: Şaftlar yangın yönetmeliklerine uygun olmalı. Çünkü maalesef yangın durumunda şaftlar, alevin üst katlara hızla yayılmasına neden olabilir. Bu yüzden şaftların yangına dayanıklı malzemelerle kaplanması ve her katta yangın kesicilerle bölünmesi gerekiyor.
Projenizde şaftları doğru konumlandırmak da önemli. Genelde ıslak hacimlerin yakınına, asansör boşluklarının yanına veya binanın merkezine yerleştirilirler. Böylece hem estetik açıdan gizlenmiş olurlar hem de tüm katlara eşit mesafede olurlar.
Son olarak, şaftların bakım ve onarım için erişilebilir olması gerektiğini unutmayın. Yani şaft kapaklarını öyle bir yere koymayın ki, açmak için duvarı yıkmak gereksin!
