Romanesk, 10. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar olan bir dönemde avrupa’da hüküm süren bir mimari tarzdır. bu tarz, orta çağ’ın erken dönemlerine denk gelir ve genellikle kiliseler, manastırlar ve kaleler gibi dini ve savunma amaçlı yapılar için kullanılmıştır.
i̇şte romanesk mimarisinin ana özellikleri:
1. kalın duvarlar: romanesk yapılar, genellikle kalın taş duvarlarla inşa edilmiştir. bu kalın duvarlar, yapıların dayanıklılığını artırırken iç mekanları serin tutmaya yardımcı olurdu.
2. tonozlar ve kubbeler: romanesk kiliselerde, yuvarlak kemerli tonozlar ve kubbeler sıkça kullanılırdı. bu, büyük iç mekanlar yaratmada yardımcı oldu.
3. yuvarlak kemerler: romanesk mimarisinin en tanıdık özelliklerinden biri yuvarlak kemerlerdir. bu kemerler, antik roma döneminden miras alınmıştır.
4. sade süslemeler: romanesk yapılar, genellikle sade süslemelerle karakterizedir. bu dönemin mimarları, daha çok işlevselliğe odaklanmışlardır.
5. üzeri kapalı pencereler: pencereler genellikle küçük ve yuvarlak kemerliydi ve sıklıkla üzeri taş işçiliği veya dökme demirle kapatılırdı.
önemli romanesk yapılar:
saint-sernin bazilikası (bazilique saint-sernin): toulouse, fransa’da bulunan bu bazilika, romanesk tarzın en iyi örneklerinden biridir. saint james yolu üzerinde yer alır ve hristiyan hacılar için önemli bir durak olarak kabul edilir.
speyer katedrali (speyerer dom): almanya’da bulunan bu katedral, romanesk tarzda inşa edilen en büyük kiliselerden biridir. 11. yüzyılda inşa edilen bu katedral, unesco dünya mirası olarak kabul edilir.
durham katedrali: i̇ngiltere’de bulunan bu katedral, romanesk ve gotik öğelerin harmanlandığı bir yapının örneğidir. norman tarzı denilen i̇ngiliz romanesk’in önde gelen bir örneğidir.
cluny manastırı (cluny iii): fransa’da bulunan bu manastır, orta çağ’ın en büyük kiliselerinden biriydi ve romanesk dönemin önemli merkezlerinden biriydi.
romanesk mimari, orta çağ’da büyük kiliseler ve manastırlar inşa edilmesine öncülük etmiştir. bu tarzın özellikleri, daha sonraki gotik ve rönesans mimarilerinin gelişiminde etkili olmuştur. romanesk dönemin yapıları, tarihsel ve kültürel önemi nedeniyle hala büyük bir ilgi çekmektedir.
