Entasis, mimarlık ve mimari tasarım tarihinde önemli bir yere sahip olan sofistike bir optik düzeltme tekniğidir. Bu kavram, Yunanca "gerilme" anlamına gelen "entasis" kelimesinden türemiştir ve özellikle klasik mimaride sütunların görsel algısını iyileştirmek için kullanılan bir yöntemi ifade eder.
Vitruvius, antik Roma'nın ünlü mimarı ve teorisyeni, "(bkz:De Architectura)" adlı eserinde entasis kavramından bahseder. (bkz:Vitruvius)'a göre, düz çizgilerle inşa edilen sütunlar optik bir yanılsama nedeniyle ortalarında içe çökük görünebilir. Bu yanılsamayı gidermek için, sütunların gövdelerinde hafif bir dışa doğru şişkinlik veya bombeli bir profil oluşturulur. Bu ince ayarlama, sütunun daha düz ve estetik açıdan daha hoş görünmesini sağlar.
Entasis tekniği, Antik Yunan mimarisinde mükemmelliğe ulaşmıştır. Atina'daki Parthenon Tapınağı, bu tekniğin en iyi örneklerinden biridir. Amerikalı arkeolog ve mimarlık tarihçisi William Bell Dinsmoor, "The Architecture of Ancient Greece" adlı eserinde Parthenon'un sütunlarındaki entasis uygulamasını detaylı bir şecilde incelemiştir. Dinsmoor'un araştırmaları, Yunan mimarlarının optik düzeltmeleri son derece hassas bir şekilde hesapladıklarını ortaya koymuştur.
Entasis sadece sütunlarda değil, aynı zamanda tapınakların stylobatlarında (sütun kaidelerinin üzerinde durduğu platform) ve (bkz:entablatür)lerde (sütunların üzerindeki yatay eleman) de uygulanmıştır. Bu uygulamanın amacı, büyük ölçekli yapılarda ortaya çıkabilecek optik yanılsamaları düzeltmek ve yapının daha uyumlu ve estetik görünmesini sağlamaktır.
Modern mimarlık tarihçisi ve teorisyeni (bkz:Sigfried Giedion), "Space, Time and Architecture" adlı eserinde entasis tekniğinin önemini vurgular. Giedion'a göre entasis, antik mimarların form ve algı arasındaki ilişkiyi derinlemesine anladıklarını gösterir ve mimari estetiğin matematiksel ve geometrik temellerini ortaya koyar.
Entasis tekniğinin kullanımı, Rönesans döneminde yeniden canlanmıştır. İtalyan mimar (bkz:Andrea Palladio), "Dört Kitap Mimarlık Üzerine" adlı eserinde entasis uygulamasından bahseder ve klasik mimarinin bu incelikli özelliğini kendi tasarımlarında kullanır. Palladio'nun yaklaşımı, klasik mimari ilkelerin modern yorumlanmasında önemli bir rol oynamıştır.
20. yüzyılda entasis kavramı yeni bir boyut kazanmıştır. Örneğin, Fin mimar (bkz:Alvar Aalto), organik formları ve doğal malzemeleri kullanarak entasis prensibini modernist bir yaklaşımla yeniden yorumlamıştır. Aalto'nun tasarımlarında görülen yumuşak eğriler ve ince ayarlanmış oranlar, klasik entasis kavramının çağdaş bir yansıması olarak değerlendirilebilir.
Günümüzde, dijital tasarım ve üretim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, entasis gibi karmaşık geometrik düzenlemeler daha kolay uygulanabilir hale gelmiştir. Bu durum, mimarların klasik prensipleri çağdaş yapılarda yeniden yorumlamasına ve daha sofistike optik düzeltmeler yapmasına olanak tanımaktadır.
