Bir şehir veya bölgenin fiziksel özelliklerini, yapılarını ve düzenini ifade eden bir terimdir. Bu kavram, bir şehir veya bölgenin (bkz:mimari karakter)ini, sokaklarını, caddelerini, yapılarının yerleşimini, ölçeğini ve genel estetik yapısını tanımlar. Kentsel dokuyu oluşturan bileşenler arasında binalar, sokaklar, meydanlar, parklar, yeşil alanlar ve diğer altyapı öğeleri yer alır.
kentsel dokunun tasarımı ve gelişimi, bir şehir veya bölgenin kimliğini ve karakterini belirler. bu nedenle, kentsel doku kavramı, şehir planlaması, mimarlık ve tasarım açısından önemlidir. i̇yi tasarlanmış bir kentsel dokümanın, insanların şehirdeki yaşam kalitesini artırabileceği ve şehrin sürdürülebilirliğini destekleyebileceği kabul edilir.
dünyaca ünlü kentsel dokulardan örnekler ve tasarımcıları:
venedik, i̇talya: venedik, dünyaca ünlü kentsel dokusuyla tanınır. şehir, su kanalları üzerine inşa edilmiş binlerce tarihi binadan oluşur. şehrin kentsel dokusu su yolları, köprüler ve dar sokaklarla karakterizedir. (bkz:kentsel tasarım) ve planlama venedik’i benzersiz kılar ve bu doku için tarihsel olarak birçok mimar ve mühendis katkıda bulunmuştur.
paris, fransa: paris, simetrik caddeleri, büyüleyici meydanları ve tarihi yapılarıyla ünlüdür. georges-eugène haussmann, 19. yüzyılda paris’in kentsel doku yeniden düzenlemesine liderlik eden bir isimdir. bu dönüşüm, paris’i bugünkü büyüleyici ve düzenli görünümüne kavuşturmuştur.
kyoto, japonya: kyoto, geleneksel japon kentsel dokusunu muhafaza eden bir şehirdir. geleneksel ahşap tapınakları, bahçeleri ve sokakları ile ünlüdür. kyoto’nun kentsel dokusu, japonya’nın kültürel mirasının önemli bir parçasını temsil eder.
i̇stanbul, türkiye: i̇stanbul, doğu ve batı kültürlerinin birleşimini yansıtan zengin bir kentsel dokuya sahiptir. sultanahmet meydanı ve topkapı sarayı gibi tarihi yapılar, şehirdeki kentsel doku örneklerindendir.
prag, çek cumhuriyeti: prag, orta avrupa’nın tarihi bir şehri olarak ünlüdür. (bkz:gotik) ve (bkz:barok) tarzlarına sahip tarihi binaları, köprüleri ve meydanları ile tanınır. kentsel dokusu, orta çağ’dan kalma mimari özellikleri yansıtır.
bu şehirler, kentsel dokularıyla ünlüdür ve bu dokuların tasarımında birçok ünlü ve etkili tasarımcı ve planlamacı bulunmuştur. bu şehirlerin kentsel dokuları, tarih, kültür ve mimari açıdan büyük bir değere sahiptir.